Erfgoedbomen
Erfgoedbomen of veteraanbomen zijn zeldzame of zeer oude bomen die het landschap typeren en waaraan de bewoners bijzondere waarde hechten. Denk maar aan de imposante treurbeuk op het protestantse kerkhof van Korsele, de eeuwenoude knotlinde op het kerkplein van Massemen of de bekende Vollanderpopulier in Zottegem.
Veteraanbomen staan vandaag steeds meer onder druk door klimaatverandering, de strijd om de schaarse open ruimte, een gewijzigd landgebruik en gebrek aan kennis over dit erfgoed.
Niet alleen de culturele waarde, maar ook de natuurlijke waarde van zo'n erfgoedboom is erg groot. Maar wat als dit groene erfgoed bedreigd is, door een ziekte, storm of verandering in hun omgeving? Dit levende erfgoed kan je niet zomaar restaureren zoals een stenen monument...
Daarom ontwikkelde de Provincie Oost-Vlaanderen een baanbrekend entenproject: veteraanbomen krijgen een tweede leven door de unieke en bedreigde bomen te vermeerderen door ze te enten, te stekken, … Daarna plant de Provincie de nakomelingen opnieuw aan op duurzame locaties.
Waarom zijn erfgoedbomen belangrijk?
Erfgoedbomen hebben zowel culturele als natuurlijk waarde:
- Ze zijn beeldbepalend in het landschap, structureren het, zijn sporen van de historiek van een plek en verlenen het identiteit
- Ze zijn een betekenisvol referentiepunt voor de lokale gemeenschap: een afspreekpunt, een stilteplek, een cultusplek en een decor voor familiefoto's.
- Ze huisvesten mini-habitats van vleermuizen, bosuilen, insecten, ...
- Genetisch gezien zijn het echte tijdscapsules: ze stammen vaak af van oude boomsoorten of cultivars die vandaag grotendeels verdwenen zijn
Veteraanbomen zijn dus levend erfgoed, dat onherroepelijk verloren gaat wanneer de boom afsterft.
Veteraanbomen staan vandaag steeds meer onder druk door klimaatverandering, de strijd om de schaarse open ruimte, een gewijzigd landgebruik en gebrek aan kennis over dit erfgoed. Vaak gaat het om (genetisch) zeldzame of zelfs unieke exemplaren.
Provincie Oost-Vlaanderen bewaart dit waardevolle erfgoed door de bomen te vermeerderen, de nakomelingen op te kweken en ze aan te planten.
Wat is het probleem?
Veteraanbomen staan vandaag steeds meer onder druk door klimaatverandering, de strijd om de schaarse open ruimte, een gewijzigd landgebruik en gebrek aan kennis over dit erfgoed.
Enkele mooie voorbeelden
Een erfgoedboom redden?
Ken je een beschermde 'veteraanboom' in nood of wil je een erfgoedboom op een erfgoedlocatie planten? Mail dan naar erfgoeddepot@oost-vlaanderen.be.
Subsidie voor landschappelijk erfgoed
Er bestaat ook een subsidie voor archeologisch, bouwkundig en landschappelijk erfgoed dat waardevol en niet-beschermd is. Bekijk een voorbeeld van een boom die geholpen kon worden met deze subsidie.
